Dinozorlar milyonlarca yıl önce yaşadılar ve o zamanlar dünyanın tek sahibiydiler. Bu anlaşılabilir bir durum çünkü dinozorların çoğu hayal edebileceğimizden çok daha büyüktü ve ortasında etoburlar vardı. Evet, onu T-Rex’e bağlayacağızçünkü T-Rex devasa bir etçil dinozor ve son derece zeki bir avcıydı.
Aslında hepimiz T-Rex’i az çok biliyoruz çünkü popüler kültürdeki tüm diziler, filmler, çizgi romanlar dinozorlar söz konusu olduğunda bizi mutlaka bir T-Rex ile buluşturur. Sözde animasyonları bile bu kadar ürkütücüyken nasıl bir yaratık olduğunu merak ediyorsanız buraya gelin. T-Rex hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı bilgiler.Hadi daha yakından bakalım.
T-Rex hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı bilgiler:
- T-Rex büyük ama en büyüğü değil.
- Ölümcül bir nefesi vardı.
- Dişi T-Rex’lerin erkeklerden daha büyük olmasının değerli bir nedeni var.
- T-Rexes hızlı yaşadı ve genç öldü.
- Her zaman avlanmıyorlardı.
- T-Rex yavrusu küçük bir kuş olmak üzereydi.
- T-Rex düşündüğümüzden çok daha başarılı bir avcıydı.
- Tyrannosaurus Rex ismi özenle seçilmiştir.
- T-Rexler düşündüğümüzden çok daha akıllı.
T-Rex büyük ama en büyüğü değil:
Hepimizin bildiği gibi Tyrannosaurus Rex veya T-Rex’in kuyruğu ile birlikte Uzunluğu 12 metre, yerden yüksekliği 4 metre idi. Ağırlığının 4 ile 8 ton arasında değiştiği varsayılmaktadır. Ancak bu inanılmaz boyut ve yük, onu şimdiye kadar yaşamış en büyük etobur dinozor yapmaz. Güney Amerika’da yaşayan etçil bir dinozor olan Giganotosaurus, 13 metre uzunluğa ve 14 ton ağırlığa ulaşabiliyordu. Üstelik Afrika’da yaşayan etobur bir dinozor olan Spinosaurus 16 metre uzunluğa ve 7 ton yüke ulaşabiliyordu. Bu üçlü çok güçlü.
Ölümcül bir nefes aldı:
Bir T-Rex’in çok yoğun, jilet kadar sert dişleri vardı. Tabii ki çiğ et ile beslenen dinozorumuz ağız temizliğine değer veremediği için bu etin büyük bir kısmı beslenme sırasında dişlerin ortasında birikecekti. Zamanla biriken ve çürüyen bu et T-Rex’inizin ağzını bir bakteri yuvasına dönüştürür ve böylece nefes almasını zorlaştırırdı. Daha da ilginci, bu bakteriler T-Rex’in ısırığını zehirli yapacaktı. Isırdığı ancak yakalayamadığı bir av, yakaladığı bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar nedeniyle birkaç hafta içinde acı çekerek ölebiliyordu.
Dişi T-Rex’lerin erkeklerden daha büyük olmasının önemli bir nedeni var:
Kazılarda bulunan T-Rex fosilleri incelendiğinde dişilerin erkeklerden birkaç ton daha ağır olduğu ortaya çıktı. Bu yük farkının en büyük sebebi kalça kemiği genişliğidir. Dişi T-Rex’lerin kalçaları o kadar genişti, daha düzgün twerk için değil, T-Rex büyüklüğünde yumurtalar koydukları için. Farklı bir teoriye göre ise tıpkı günümüz aslanları gibi T-Rex’in erkekleri de muhtemelen erkekleri uyurken avlanıyordu.
T-Rexes hızlı yaşadı, genç öldü:
Aslında bir fosilden bir canlının ne kadar yaşadığını anlamak zor ama T-Rex gibi bilinen dinozorlar üzerine yapılan çalışmalar daha da detaylandırılmış ve Ortalama ömürlerinin 30 yıl olduğu tespit edildi. T-Rex’ler, besin zincirinin tepesinde oldukları kısa bir süre dışında, diğer avcılar tarafından kolayca avlandı. Ancak asıl ölüm nedenlerinin hastalık ya da yaşlılık gibi doğal nedenler olduğu iddia edilmektedir. 50 tonluk titanozorların 100 yıl yaşayabildiği düşünüldüğünde, T-Rex’in ömrü oldukça kısaydı.
Her zaman avlanmıyorlardı:
Dinozorları beslenme biçimlerine göre etçil, otçul, hepçil ve çöpçü olarak sınıflandırmak mümkündür. Hepimizin bildiği gibi, T-Rex etçil bir avcıydı. Ancak çöpçü olup olmadığı her zaman bir tartışma konusu olmuştur. Kesin bulgulara sahip değiliz, ancak dönemin kurallarını göz önünde bulundurduğumuzda sağda ve solda henüz ölmüş onlarca ton dinozor varken T-Rex onlarla alay edip av peşinden koşmadı. Muhtemelen, T-Rex tam olarak bir çöpçü değildi, ancak artık ölü olan dinozorlardan birkaç ısırık almakta tereddüt etmedi.
T-Rex yavrusu küçük bir kuş olmak üzereydi:
Tabii ki bildiğimiz kuştan birkaç ton daha ağır. Genel kabul görmüş bir teoriye göre, milyonlarca yıl önce yaşadı. Dinozorlar evrilerek günümüz kuşlarına dönüştü. Bu nedenle onlarca ton yük taşıyan bir dinozorun bile üzerinde küçük tüyler vardı. Bu tüyler geniş bir alanda küçüktü ama yeni doğmuş bir T-Rex’te bu tüyler çok daha ağır görünebilir. Bu nedenle bir T-Rex yavrusu hayatının ilk döneminde tüylerle kaplı sevimli bir yaratıktı diyebiliriz.
T-Rex düşündüğümüzden çok daha başarılı bir avcıydı:
Düşündüğümüzde T-Rex gibi devasa bir yırtıcının adeta masadan kurabiye toplar gibi kendisinden küçük canlıları avladığını söyleyebiliriz. Ancak, T-Rex’in özellikle aç olduklarında avlanması düşünülemezdi. 9 metre uzunluğa ve 12 ton taşıma kapasitesine ulaşabilen bir Triceratops da bazen bir T-Rex’in kurbanı oluyordu.Elbette bu sürekli bir av değildi ve iri yarı yetişkinler tercih edilmiyordu ama gereği gibi aç olan bir T-Rex, yavru bir Triceratops’a saldırmaktan çekinmiyordu.
T-Rex’in ne kadar güçlü bir yırtıcı hayvan olduğunu görmek isteyen Stanford Üniversitesi’ndeki bilim adamları, bir timsah üzerinde bir karşılaştırma çalışması yaptılar. Çalışma sonunda görüldü ki, Bir T-Rex’in çenesi gerektiğinde 2 tondan fazla kuvvetle çiğneyebilir. Başka bir deyişle, bir T-Rex bir dinozorun en sert yeri olan boynuzunu bile kemirebilir. Bir insanın maksimum çene gücünün 80 kilo olduğunu da hatırlatalım.
Tyrannosaurus Rex ismi özenle seçilmiştir:
Elbette bugün bildiğimiz isimler daha sonraki çalışmalarda verildi, çünkü dinozorlar yaşadıkları dönemde herhangi bir rastgele isim ile isimlendirilmedi. Paleontolog ve dönemin New York’taki Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nin lideri Henry Fairfield Osborn, 1905’te bu fosili görür görmez ona Tyrannosaurus Rex adını verdi. Tyrannosaurus, Eski Yunanca’da zorba kertenkele, Rex ise Latince’de kral anlamına gelir. Yani T-Rex, dinozorların zalim kertenkele hükümdarıdır. Daha iyi bir isim düşünemezdim.
T-Rexler düşündüğümüzden çok daha akıllı:
Yakın zamana kadar, T-Rex’in sadece avlanmayı bilen aptal yaratıklar olduğu düşünülüyordu. Vanderbilt Üniversitesi’nde sinirbilimci ve biyolog olan Suzana Herculano-Houzel’in Journal of Comparative Neurology’de yayınlanan makalesine göre. T-Rex’lerin nöron sayısı, modern primatlarla neredeyse eşittir. Böylece bir T-Rex, araçları hızlı bir şekilde kullanabilir ve gelişmiş problem çözme yeteneklerine sahip olabilir. Bire bir dönemde yaşamadığımıza sevinmek için bir sebep daha.
Dinozor denince ilk akla gelen yırtıcı avcı T-Rex hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Tamam T-Rex güzel ama Jurassic Park’ı izleyen her yiğidin kalbinde bir dinozor vardır.En sevdiğiniz dinozoru yorumlarda paylaşabilirsiniz.
